Cerezler dijital analitigin temel ogelerindendir. Gerek kaliteli veri toplamak gerekse veriyi analiz etmek icin cerezleri iyi anlamak gerekir.
Cerez websitesinin kullanicilarinin internet tarayicisina gonderdigi veri iceren ufak bir dosyadir.
1-Cerezler her Internet tarayicisina ozeldir ve Internet tarayicilar cerezleri paylasmaz. Bu nedenle bilgisayarinda 3 Internet tarayicisi olan ve herhangi bir siteyi bu 3 tarayici ile ziyaret eden bir kullanici raporlarda 3 tekil ziyaretci olarak sayilacaktir.
2-Cerezlerin kullanicinin bilgisayarinda ne kadar kalacagina websitesi karar verir. Bazi cerezler oturumda biter, ama bazilari 5 yillik sureye sahip olabilir. Tekil ziyaretciyi olcen cerezlerin gecerliligi uzun sureyi kapsar.
3-Herhangi bir websitesinin gonderdigi cerezleri herhangi bir network analyzer ya da debugger ile gorebilirsiniz.Mozilla HTTFox, Firebug, Chrome Developer Tools size varolan cerezleri gosterecektir.
4-Cerezler nasil calisir?: Web sayfasi istendiginde web sunucusu sayfayi sunarken cerezi de beraberinde sunar. Cerezler Java Script tarafindan kolayca okunup degistirilebilir. Cerezdeki degiskenler bu sayede Java Script degiskenlerine atanabilir.
5-First Party Cookie ve Third Party Cookie: Bu Ingilizce terimleri “Birinci Derecede Cerez” ve “Ucuncu Derecede Cerez” olarak cevirecegim ama tum okul hayatim boyunca matematigi Turkce’ye tercih ettigimi hatirlatmak istiyorum ve ceviriler kulaga kotu geliyorsa beni affedin:) Ama terimleri surekli Ingilizce kullanip Turkce’mizi cok kirletmek istemiyorum, gerektigi yerde Turkce kullanmaya calisiyorum. Konumuza donecek olursak cerezlerin domain’i eslemesinin gerekliliginden bahsedelim. Cerez’in domain’ini websitesinin domain’i ile ayni ise bu “birinci derecede cerez” dir. Kendi web sunucunuz araciligi ile yarattiginiz tum cerezlerinizin domain’i ayni olacaktir, bunda bir problem olmaz. Ama sitenizde baska sitelerden sunulan icerikler, gorseller, scriptler olabilir. Buralardan gelen cerezlerin domain’i sitemin domain’ininden farkli olacagi icin buna “Ucuncu Derecede Cerez” diyoruz. Ucuncu Derecede Cerez bazi Internet tarayicilari tarafindan guvenlik sebebi ile engellenebilir. Ucuncu Derecede Cerez’in ne kadar engellendigini analitik sistemini kuranlar cok iyi bilir.
Adobe Site Catalyst (Omniture) icin eskiden sertifika alip, CNAME set etmek ile ugrasirdik. Cunku Omniture cerezi JS yerine kendi sunuculari ile sunardi bundan dolayi cerezler ucuncu derece olurdu. Eger yukarida anlattigim kurulumu yapmazsaniz %15-20’lere kadar veri kaybettiginizi farkederdiniz. Bu sene eklenen Visitor ID servisi ile artik buna gerek kalmiyor, cunku artik cerez JS ile sayfaniz tarafindan sunuluyor. Omniture cookie’sinin ismi s_vi ve gecerlilik suresi 2 senedir. Bu ozelligi kullanabilmeniz icin Adobe Marketing Cloud’i aktivite edip sirketinize ozel Marketing Cloud ID almaniz gerekir.
Google Analytics cerezlerine gelelim. Iclerinden en onemli olani ve yanlis bilineni _utmz
6-Google Analytics kampanya cerezi utmz gecerlilik suresi 6 aydir. Kodda hicbir degisiklik yapmadiginiz surece kampanyalariniz sandiginizin aksine 30 gun degil 6 ay suresince saklanir. Google Adwords 30 gun sayarken, Google Analytics 6 ay sayar. Omniture’de ise bu sureyi kolayca aracin arayuzunden konfigur edebilirsiniz. Google Analytics baska cerezler de kullanir:
Ornek olarak: _utma 2 senelik, 30 dakikalik oturumu set eden _utmb
Universal Analytics ise Omniture gibi tek cerez kullanmaya basladi. 2 yillik _ga
Cerez ve cookie ile ilgili kisa bilgi vermeye calistim, lutfen cerezleri iyice anladiginizdan emin olun. Bu sayede hem veri yaratirken hem de analiz yaparken cok daha rahat olacaksiniz.
Sevgiler
Sibel Akcekaya
